„Stosowanie przemocy wynika najczęściej z niemożności rozwiązania przez ludzi podstawowych problemów swojego życia, z niemożności kochania innych, nieumiejętności zrealizowania własnych możliwości. Nie mogąc kochać, człowiek zaczyna poniżać innych ludzi i sprawiać im ból”
Erich Fromm, Wojna w człowieku
Nie jesteśmy bezradni wobec przemocy i nie możemy udawać że jej nie widzimy, ponieważ należy pamiętać że skutki przemocy to nie tylko widoczne siniaki na ciele, obrzęki czy złamania, które wkrótce się zagoją ale również trwały ślad w psychice ofiary, który niejednokrotnie nie jest do odbudowania
Jakie są konsekwencje używania przemocy?
Zgodnie z Art. 207 Kodeksu Karnego osoba która znęca się fizycznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli czyn połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.Jeżeli następstwem czynu jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Czym jest przemoc?
Przyjmuje się, że przemoc to takie zachowania jednostki lub grupy, w wyniku których inne osoby ponoszą uszczerbek na ciele lub w zakresie funkcji psychicznych. Jest to zachowanie agresywne i zarazem destruktywne w stosunku do innej osoby lub grupy osób.
W ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 29 lipca 2005 r. przemoc
w rodzinie definiowana jest jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste (…), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym,
a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Jakie są fazy występowania przemocy?
-faza narastania napięcia- w której narastają konflikty. W fazie tej da się zauważyć wzrost napięcia i emocji a w konsekwencji zaczyna pojawiać się agresja, najmniejsza rzecz jest powodem do wszczynania awantur. W tej fazie zapobiec przemocy może jedynie sam agresor, który nauczy się kontrolować swoje emocje i znajdzie inny sposób na rozładowanie swojego napięcia niż stosowanie przemocy. Jednak bardzo często sprawca nie jest świadomy swoich reakcji i emocji, że dochodzi do kolejnej fazy przemocy- do fazy ostrej. Na podkreślenie zasługuje fakt, że mimo tego że sprawca nie umie kontrolować w sposób wystarczający swoich emocji i reakcji tylko on jest odpowiedzialny za swoje czyny;
–faza ostrej przemocy w której dochodzi do wybuchów agresji, sprawca zamienia się w kata, często występują interwencje policji. Do ataku dochodzi nawet z błahych powodów, a kobieta odczuwa lęk , bezradność, często traci ochotę do życia.
– faza miodowego miesiąca to czas skruchy i okazywania miłości. Osoba stosująca przemoc zdaje sobie sprawę z tego co się wydarzyło, przeprasza, obiecuje poprawę a osoba doznająca przemocy zaczyna wierzyć że to co się zdarzyło, było tylko incydentem który się nie powtórzy. Zarówno osoba doznająca jak i stosująca przemoc zachowują się tak, jakby przed chwilą się poznali i wierzą w swoją miłość i wyjątkowość. Zazwyczaj jednak rzeczywistość jest inna i osoba stosująca przemoc nie na długo zatrzymuje skruchę, dlatego po krótkim czasie wszystko zaczyna się powtarzać i dochodzi do kolejnego aktu przemocy
W przypadku wystąpienia przemocy w rodzinie trzeba pamiętać, że przemoc nie jest jednorazowym incydentem i jest prawie pewne, że jeżeli ktoś dopuścił się jej będzie próbował tego ponownie
Jakie są odmiany przemocy w rodzinie?
– przemoc fizyczna która charakteryzuje się działaniami bezpośrednimi, których efektem jest nieprzypadkowe zranienie
– przemoc psychiczna która prowadzi do zniszczenia pozytywnego obrazu własnej osoby
– przemoc seksualna przejawia się w wymuszaniu niechcianych zachowaniach seksualnych
w celu zaspokojenia popędu seksualnego osoby stosującej przemoc
– przemoc ekonomiczna wiąże się z całkowitym uzależnieniem ekonomicznym od sprawcy przemocy
– zaniedbanie które prowadzi do niezaspokajania podstawowych potrzeb socjalno-bytowych
i emocjonalnych./h.sasal/
Czy są jakieś formy pomocy dla osób stosujących przemoc?
Tak. Dla osób stosujących przemoc proponowane są programy korekcyjno- edukacyjne. Obowiązek realizacji takich oddziaływań korekcyjno- edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie określony został przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, jak i również jest wykładnią prawa zawartą w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Dużą wagę kładzie się na programy w formie działań psychologicznych, edukacyjnych i socjalizacyjnych ukierunkowanych na zmianę postaw osób stosujących przemoc.
Celem oddziaływań korekcyjno- edukacyjnych jest:
– powstrzymanie osoby stosującej przemoc przed dalszym stosowaniem przemocy
– rozwijanie umiejętności samokontroli
– kształtowanie umiejętności wychowania dzieci bez używania przemocy
– zdobycie i podniesienie wiedzy na temat mechanizmów przemocy
– nauka konstruktywnego wyrażania uczuć
– nauka umiejętności partnerskiego układania stosunków w rodzinie i korzystania z pomocy innych
Fazy przebiegu terapii:
1. Pokonywanie zaprzeczeń i usprawiedliwień
2. Przejęcie odpowiedzialności za przemoc
3. Kształtowanie wiedzy o mechanizmach agresji i jej skutkach
4. Kształtowanie umiejętności komunikacji nieagresywnej
5. Treningi kontroli gniewu, stresu oraz treningi relaksacyjne
Gdzie można skorzystać z pomocy z formie uczestnictwa w programie korekcyjno- edukacyjnym?
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Bochniprowadzi kolejną edycję programu korekcyjno- edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Grupa ma charakter półotwarty, tzn. że uczestnik może rozpocząć udział w zajęciach w każdym momencie. Czas podstawowego cyklu wynosi 60 godzin ( tj. 20 spotkań). Udział w zajęciach jest bezpłatny.
Miejsce odbywania zajęć: Bochnia, ul. Kolejowa 14. Budynek Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, w każdy czwartek w godz. 17.00-19.15
Kontakt: Ośrodek Interwencji Kryzysowej Bochnia, tel: 14 611 28 92 w godzinach: poniedziałek, piątek: 10.00-20.00, wtorek, środa, czwartek: 8.00-20.00
Jestem osobą doświadczającą przemocy. Jaką pomoc w zakresie wsparcia psychologicznego mogę uzyskać?
W punkcie konsultacyjnym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Trzcianie w
1 poniedziałek każdego miesiąca od 15.00-18.00 bezpłatnie przyjmuje psycholog.
Pomoc można uzyskać również uczestnicząc w grupie psychoedukacyjnej dla osób doświadczających przemocy w Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Bochni, ul. Karolina 14 F. Grupa ma charakter półotwarty, co oznacza, że można do niej dołączyć w dowolnym momencie. Grupa odbywa się w każdy piątek w godzinach 17.00-19.00
Kontakt: Ośrodek Interwencji Kryzysowej Bochnia, tel: 14 611 28 92 w godzinach: poniedziałek, piątek: 10.00-20.00, wtorek, środa, czwartek: 8.00-20.00
Jak wygląda uniwersalny schemat postępowania?
– rozpoznanie przemocy w rodzinie; trzeba pamiętać, że wszystkie przez nas podejmowane działania nie mogą pogorszyć sytuacji, ponieważ każdy przypadek i każde podejrzenie występowania przemocy wymaga indywidualnych działań
– wstępne rozeznanie; należy rozpoznać jakie niebezpieczeństwo zagraża osobom doznających przemocy, pamiętając o tym, że czasami niezbędna jest natychmiastowa izolacja. Robiąc wstępne rozeznanie możemy wybadać, kto w danej sytuacji może najlepiej pomóc
– interwencja; są to czynności podejmowane w celu zatrzymania przemocy
– diagnoza szczegółowa; ważne jest by poznać deficyty i zasoby rodziny w której występuje przemoc, ustalić powody występowania przemocy w danej rodzinie, jak i rozpoznać możliwości najbliższej rodziny
– plan pomocy; powinien być układany wraz z osobami zainteresowanymi, powinien uwzględniać zarówno działanie skierowane do osoby doświadczającej przemocy jak i osoby stosującej przemoc
– realizacja planu pomocy; należy tutaj zachować zasadę małych kroczków i przechodzenia w miarę czasu do coraz trudniejszych zadań. Realizacja kolejnych kroków powinna być monitorowana
– korekta planu pomocy; plan działania ustalony na początku nie jest sztywny, ponieważ wraz z realizacją następnych kroków mogą pojawić się działania które wcześniej nie zostały uwzględnione a są kluczowe do poprawy sytuacji w rodzinie, dlatego też plan działania należy śledzić na bieżąco i w miarę potrzeb dokonywać korekty.
Jak działać w sytuacji przemocy wobec dziecka?
W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie, działania podejmuje się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. Jeżeli osobami podejrzanymi są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej. Na posiedzenie zespołu nie zaprasza się dziecka a działania wobec dziecka prowadzi się w miarę możliwości w obecności psychologa
